Uw zoekopdracht

Haags Zoekplaatje 312

klik om te vergroten
Deze foto bevindt zich al geruime tijd in de collectie van het Haags Gemeentearchief. De beschrijving luidt: "Weeshuis?" en de datering "ca. 1900", meer is er niet over bekend. De foto meet 17 x 22 cm en heeft als identificatienummer 1.51138. Het is niet uitgesloten dat de foto nog wat ouder is.

Wie weet waar dit is?

naam/datumwaar?hoe zeker?toelichting
d.kralt
2-9-2015 13:59
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenZou dit de achterzijde van het Joods weeshuis aan de Raamstraat 45 kunnen zijn? 
H. de Haas.
2-9-2015 14:00
Hooftskade?het zou heel goed kunnenDe Hooftskade heeft een binnenplaats te bereiken vanuit de Koningstraat en volgens mij is deze foto daar genomen. Op foto 2.9384 zien we dezelfde raampartij, mogelijk geeft een luchtfoto uitsluitsel, ik zoek intussen nog even verder. 
H. de Haas.
2-9-2015 14:03
N V T.niet van toepassingCorrectie, foto 0.29384 
d.kralt
2-9-2015 14:51
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenOp 11 juli 1890 bracht prinses Wilhelmina een bezoek aan het Joodse Weeshuis Raamstraat 45. De weeskinderen boden de prinses twee van deze poppen aan.
Prinses Wilhelmina bezat een zeer grote poppenverzameling. zie link:
http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/91a6de70-8bf9-4980-9d80-9be906196615
Volgens Wikipedia droegen de Joodse wezen afwijkende kleding : De weeskinderen droegen speciale kleding, waarmee zij zich onderscheidden van andere weeskinderen in Den Haag 
d.kralt
2-9-2015 14:53
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenMet bovenstaande reactie wil ik duidelijk maken dat de kleding op het zptje overeenkomt met de kleding van de poppen. 
E. Petter
2-9-2015 15:23
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenIk dacht het zelfde als D. Kralt, maar hij was me net voor. Zie ook de uniformen van de jongens op foto 0.59636. 
E. Petter
2-9-2015 15:43
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenIn het weeshuis aan de Raamstraat zaten ongeveer 35 kinderen. Dit correspondeert met het aantal kinderen op de foto. In 2003 kwam er een archiefdoos van het weeshuis vanuit Rusland naar het HGA. Zaten daar ook foto's in ?
Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Joods_weeshuis_(Den_Haag) 
Stefan de Leeuw
2-9-2015 16:32
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenIn knopen tellen ben ik ook goed, heren. Ik geef D. Kralt een hele goede kans, ook al omdat de joods uitziende heer het hoofd bedekt houdt. Als het HGA toch aan het werk wordt gezet, dan is dit werkje zeker ook de moeite waard om door te nemen: "I.B. van Creveld, Het wezen van wezen. Joodse wezen in Den Haag 1850-1943. Een monument (Voorburg 2001) HGA bibliotheeknr. A f 165" 
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief)
4-9-2015 12:25
n.v.t.niet van toepassingCollega Corien Glaudemans heeft even naar deze foto gekeken. De uniformen lijken goed op die van de poppen, maar van een 100% match is toch geen sprake. Zo heeft op het zoekplaatje geen enkel meisje een wit schort zoals de pop heeft, gecombineerd met een witte streng. In het archief van het Joodse weeshuis zitten geen foto's. In het boekje van Van Creveld staat een tekening van het exterieur van Raamstraat 45. Dit komt overeen met bijvoorbeeld foto 881387. De ramen aan de straatzijde zijn anders dan die op het zoekplaatje. Ik heb ook nog de originele foto bekeken en houd er rekening mee dat dit vóór de ingebruikname van Raamstraat 45 kan zijn (januari 1880). Het Joodse weeshuis stond toen aan de Stille Veerkade 20. Op oude gedetailleerde plattegronden vind ik geen echte match met wat we zien, maar ik hoor graag wat anderen vinden. Ik voeg afbeeldingen toe van de Gemeentekaart (1892) voor beide adressen. 


 
WIm de Koning Gans (Haags Gemeentearchief)
4-9-2015 12:43
Stille Veerkade 20het zou heel goed kunnenRaamstraat 45 lijkt me eigenlijk te smal. Het pand Stille Veerkade 20 was aan de achterkant breder. Helaas heb ik geen beelden daarvan kunnen vinden vóór 1900. Het pand van de 's-Gravenhaagse Wijkverpleging is uit 1903 (commentaar bij foto 0.68126).  
d.kralt
4-9-2015 23:33
Raamstraat 45het zou heel goed kunnenBovenstaande reactie van Wim geeft mij aanleiding voor het volgende commentaar:
a. de meisjes en de pop dragen een witte muts, witte halsdoek en witte streng. Het enige dat op de foto ontbreekt is het witte schort, misschien wel uitgetrokken voor de gelegenheid....
b. citaat Wikipedia: De weeskinderen droegen speciale kleding, waarmee zij zich onderscheidden van andere weeskinderen in Den Haag. Link : https://nl.wikipedia.org/wiki/Joods_weeshuis_(Den_Haag) In deze link ook het verhaal van de poppen.
De uniforme kleding werd rond 1903 afgeschaft.
c. een paar jongens (links) op de voorgrond van het zptje hebben een pet in hun handen. Op foto 0.59636 van het HGA vinden we de petjes (met glimmende klep) en de specifieke jasjes (met vijf knopen) weer voor het weeshuis aan de Raamstraat. Gelet op de afschaffing van de uniforme kleding rond 1903 lijkt mij de datering van de foto onjuist.
Samengevat : ik ben er van overtuigd dat de personen op de foto personeel en wezen van het Joodse Weeshuis in Den Haag zijn. De juiste locatie is een andere zaak....


 
Stefan de Leeuw
8-9-2015 10:41
n.v.t.niet van toepassingAlhoewel ik de locatie ook niet kan duiden - er waren en zijn heel wat binnenplaatsen in de oude binnenstad - sta ik nog steeds pal achter de visie van D. Kralt wat betreft de weeskinderen. Voor mij (joodse vader) is bv het tweede zittende jongetje van rechts onmiskenbaar joods. Mw. Glaudemans van het HGA kan de foto wellicht eens voorleggen aan de Stichting Joods Erfgoed waar zij deel van uitmaakt.  
d.kralt
8-9-2015 20:11
n.v.t.niet van toepassingZou de man met hoofdbedekking, rechts tegen de schutting, de opperrabbijn zijn? Dat zou voor de datering wel handig zijn. In de beeldbank heb ik er drie gevonden:
B.S. Berenstein, opperrabbijn, (1848-1894) http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/a83938c5-4ccf-4bf0-b9b5-1324d73e42fb
T. Tal, opperrabbijn, (1894?-1898) http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/a92e9efb-92d9-4c37-bbc0-6e34fcc7c571
Dan heb ik 6 jaar niets kunnen vinden. misschien een "opperrabbijn"-loos tijdperk.
Tenslotte: A. van Loen, opperrabbijn (1904-1925) , http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/be8f93fe-fde3-4523-96c2-393a58956c75.
Er staan nog wel meer (opper)rabbijnen in de beeldbank, maar die komen gezien de datering van de foto niet in aanmerking. Hoewel ik niet veel kijk heb op, vind ik dat Tal misschien wel in aanmerking zou kunnen komen. 
Hans Klomp
9-9-2015 10:05
Stille Veerkade 20niet van toepassingDe Haagsche Kookschool zat rond 1900 ook in het pand Stille Veerkade 20. Dit heb ik vastgesteld d.m.v. een advertentie van die school via Delpher.
Zie hiervoor de website Scholen van het HGA.
Er zijn een paar klassenfoto's van deze school, duidelijk genomen aan de achterzijde van het gebouw, die een ander beeld geven van het pand dan het zoekplaatje..  
Stefan de Leeuw
9-9-2015 14:35
n.v.t.niet van toepassingAls agnost kan ik niet zoveel vertellen over de inhoudelijke kant van geloven en hun representanten. Misschien toch nog maar eens de heer Van Creveld erbij halen, Wim/Corien, in het kader van D. Kralt's opmerkingen. I.B. van Creveld, Haagse rabbijnen. Drie eeuwen geestelijke leiding (Zutphen 1995) HGA bibliotheeknr. K k 88. 
E. Petter
9-9-2015 20:55
N.v.t.niet van toepassingDe Haagse Kookschool verhuisde in 1892 van de Stille Veerkade naar de Van den Boschstraat in het Bezuidenhout. Zie: http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010592691:mpeg21:a0044
De foto's op haagsescholen.nl kunnen dus ook in het Bezuidenhout genomen zijn. 
E. Petter
9-9-2015 21:11
N.v.t.niet van toepassingIk zie net dat er foto's zijn van het gebouw aan de Van den Boschstraat, 5.18808 bijvoorbeeld. Dan is de foto op haagsescholen.nl met de donkere raamroeden waarschijnlijk de achterkant van dat gebouw, ook al vanwege de plint. De foto met de witte raamroeden moet dan haast wel de Stille Veerkade zijn. 
Martin Snuverink
10-9-2015 06:13
N.v.t.niet van toepassingIk heb aan de voorzitter van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag, Martin Driessen, aandacht gevraagd voor dit zoekplaatje. 
Martin Driessen, Stichting Joods Erfgoed Den Haag
10-9-2015 14:37
Raamstraat / Hooftskadehet zou heel goed kunnenDe afbeelding kan duiden op de achterzijde van het Joodse Weeshuis in de Raamstraat. Het weeshuis startte daar in 1880, met plaats voor ongeveer 35 kinderen. Het weeshuis aan de Stille Veerkade, waar de kinderen uit vertrokken, kan het niet zijn. Daar was maar plaats voor iets meer dan 10 kinderen.
Ook niet het latere grote Joodse Weeshuis aan de Pletterijstraat (1932), vanwege het modebeeld dat de foto weergeeft.
En zoals meer gereageerd, zou het ook het Weeshuis van de Diaconie vd Hervormde Gemeente aan de Hooftskade kunnen zijn. Dat gebouw dateert van 1867.
 
d.kralt
11-9-2015 10:42
nvtniet van toepassingEven een korte reactie op de bijdrage van M. Driessen.
1. het diaconie weeshuis kende in de ramen niet een roedeverdeling zoals op het zoekplaatje. De roedeverdeling is consequent 3 breed 5 hoog.
2. het weeshuis aan de Stille Veerkade begon met 11 kinderen en had in 1865 al 22 wezen opgenomen.
3. de kleding was specifiek voor Joodse wezen, en had dus m.i. niets te maken met een modebeeld
 
d.kralt
11-9-2015 22:44
geen ideeniet van toepassingHet is mij niet gelukt dit plaatje te lokaliseren. Het zou de achterzijde van de Stille Veerkade 20 kunnen zijn. Deze optie acht ik nu het meest waarschijnlijk. Van de Raamstraat heb ik alle foto's, luchtfoto's en tekeningen (inclusief extra vergrotingen) geraadpleegd en ben daarbij tot de conclusie gekomen dat het gebouw achter de Raamstraat 45 er hoogstwaarschijnlijk al stond toen de wezen er in 1880 introkken. Een kleine kans is er nog dat de staf en de wezen op de plaats staan waar dan later een uitbreiding is gebouwd. Wat mij nog opviel aan het zptje is dat de roedeverdeling van het eerste raam van de aanbouw gelijk is aan de ramen aan de achterzijde. De andere ramen van de aanbouw hebben een afwijkende, nieuwere roedeverdeling. 
E. Petter
11-9-2015 23:26
Synagoge Wagenstraathet is maar een ideeMet de beide opties Stille Veerkade en Raamstraat komen we er niet uit. Ervan uitgaand dat dit wel Joodse weeskinderen zijn, zou de foto misschien ook bij de synagoge genomen kunnen zijn. Die stond toch op een soort binnenterrein, waar ik me een achtergevel als van het ZP best voor kan stellen... 
Stefan de Leeuw
12-9-2015 10:39
2e synagoge Voldersgracht 51het is maar een ideeDan doe ik ook maar een volgende duit in het zakje: "De sjoel aan de Voldersgracht, ten slotte, lag vroeger al verborgen en is nu omgeven door winkels en grote warenhuizen. Een zwarte steen in de kelder van C&A ligt op de plek waar eens de Heilige Arke met de rollen van de Thora stond.", geciteerd uit http://www.geschiedenisbeleven.nl/de-verdwenen-joodse-buurt/ 
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief)
15-9-2015 15:43
n.v.t.niet van toepassingBij het doorbladeren van "I.B. van Creveld, Haagse rabbijnen. Drie eeuwen geestelijke leiding (Zutphen 1995)" viel mij de overeenkomst op van Tobias Tal met de veronderstelde rabbijn op het zoekplaatje. Dit is door D. Kralt ook al opgemerkt. Tal was opperrabbijn in Den Haag van 1895 tot zijn overlijden op 24-10-1898. Hij woonde op het adres Stille Veerkade 32, schrijft Van Creveld. Excuses voor de late reactie maar ik ben nog aan het herstellen en werk nog maar weinig uren. 
E. Petter
15-9-2015 21:06
Stille Veerkade 32het is maar een ideeDe plattegrond van Stille Veerkade 32 vertoont wel enige overeenkomsten met de situatie van het ZP. 
d.kralt
16-9-2015 16:20
nvtniet van toepassingDe informatie die over het Joodse Weeshuis, de plaats van de vestiging, enz. op het internet is nogal verwarrend. In sommige bronnen wordt als vestigingsadres Stille Veerkade 16 genoemd. Dit laatste adres wordt elders weer aangegeven als huis van Opperrabbijn B.S. Berenstein.
De groep mensen op het zptje zou achter dit huis kunnen staan. De nummering van de panden kan gewijzigd zijn. Volgens andere bronnen was er aan de SVkade 16 ook een hulp/buurtsjoel. Zo'n buurtsjoel was er ook aan de Nieuwe Molstraat 10, het pand waar nu ’t Syndicaat in zit. Daar zou het ook nog aan de achterzijde kunnen zijn. Overigens denk ik dat de foto, gelet op de m.i. volledig aanwezige bezetting, niet ver van het Weeshuis zal zijn gemaakt. Uit de beschikbare foto's van de synagoge aan de Voldersgracht bljkt m.i. wel dat de foto niet daar gemaakt is.  
d.kralt
16-9-2015 17:22
Stille Veerkade 32??het is maar een ideeBijna vergeten te melden..... Op de kadastrale kaarten 1811-1832, te vinden op watwaswaar.nl, zijn de bebouwingsgrenzen van de Stille Veerkade 20 en Raamstraat 45 gelijk aan die van bovenstaande kaarten.
Het schoot me net te binnen dat ik ook de belendende panden van de Stille Veerkade bekeken heb, omdat ik het zptje niet erg vond passen met de kaart. De bouwgrens van nr. 32 komt op de kadatrale kaart van 1811-1832 wel goed overeen met het zptje, echter op de kaart van 1892 niet meer. Het lijkt wel of de aanbouw is afgebroken tot de oorspronkelijke uitbouw, die dan in dit geval bestond uit het eerste raam met de afwijkende, oude, roedeverdeling. Voor wat het waard is... 
E. Petter
16-9-2015 21:47
N.v.t.niet van toepassingOp de kaart van Lobatto (1868) hetzelfde beeld als op de kadastrale kaarten 1811-1832, voor wat betreft Stille Veerkade 32. 
E. Petter
23-11-2018 14:41
R.K. weeshuis, Warmoezierstraathet is maar een ideeNaar aanleiding van dit zoekplaatje heb ik de volgende publicatie doorgebladerd:
http://www.monumentenzorgdenhaag.nl/sites/default/files/pdf/Weldadigheid%20gewijd.pdf
Daarbij vielen mij op bladzijde 42 de ramen van de gymzaal van het R.K. weeshuis op, die wel overeenkomsten vertonen met de ramen op de bovenverdieping van het gebouw op het zoekplaatje.
De plattegrond van Lobatto toont op de binnenplaats een verspringing van de rooilijn aan, die wel overeenkomsten met het rechterdeel van het zoekplaatje heeft. Op luchtfoto 0.86055 uit 1952 lijkt dit bevestigd (hoek linksonder op de foto).  
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief)
26-11-2018 15:38
niet van toepassingniet van toepassingEen hoopvol bericht, al kan ik de plattegrond van Lobatto niet direct rijmen met wat we op het zoekplaatje zien. Ik heb "G.C. van Beveren, W.M. Seuren. Honderd jaar R.K. Oudwezenvereniging Sint Hieronymus 's-Gravenhage 1897-1997" geraadpleegd en plaats daaruit twee foto's van wezen van het R.K. Weeshuis rond 1900. Het oordeel over de kleding laat ik graag aan anderen over. 
 
E. Petter
27-11-2018 10:56
Als boven gesteldhet zou heel goed kunnenDe foto van de katholieke wezen laat een groep meisjes zien van dezelfde leeftijd. Dit staat in sterk contrast met het zoekplaatje, waarop de groep in alle opzichten gemengd is. Het zou ook nog mogelijk zijn dat de groep niet van het weeshuis was, maar er alleen gebruik van maakte, misschien omdat in het eigen weeshuis onvoldoende faciliteiten aanwezig waren.
Ik heb ook nog even naar de plattegrond van de kadastrale minuut uit 1830 gekeken. Ik zie ook daarop een kleine open binnenruimte in het breedste gedeelte. Zou het kunnen zijn dat het hoofdgebouw eigenlijk een U-vorm had en dat we in de lus van de "U" kijken ? In het open gedeelte van de "U" bevond zich dan mogelijk de laagbouw die ook op het zoekplaatje te zien is.
Dan zitten we nog wel met die muur rechts op het zoekplaatje. De kadastrale minuut toont daar wel een lijn en ook op de luchtfoto uit 1952 lijkt op die plek iets aanwezig te zijn.
Op het bijgevoegde kaartje heb ik tussen groene strepen de mogelijke laagbouw aangeven. 
 
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief)
3-12-2018 13:11
niet van toepassingniet van toepassingHieronder een detail uit de gemeentekaart (z.gr. 0041, enkele bladen online te zien) met het R.K. Weeshuis aan de Warmoezierstraat.  

Detail Gemeentekaart "bijgewerkt tot 15-2-1892"

 
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief)
4-12-2018 14:12
n.v.t.niet van toepassingEven een correctie. Alle bladen van de Gemeentekaart 1894-1905 staan wel online, maar enigszins door elkaar verdeeld over meerdere beschrijvingen. Te vinden in de Haagse beeldbank onder 'z.gr. 0041'. 

Reageer op Haags zoekplaatje 312
Naam    E-mailadres   
Waar?    Hoe zeker?   
Korte toelichting (maximaal 1000 tekens):

U kunt nog tekens typen




Haagse zoekplaatjes wordt u aangeboden door het Haags Gemeentearchief

Heeft u de smaak te pakken? Meer zoekplaatjes uit heel Nederland vindt u op www.zoekplaatjes.nl.       naar boven